Mưa bão, ngập lụt không chỉ gây thiệt hại về người và tài sản, mà còn khiến môi trường bị ô nhiễm, tiềm ẩn nguy cơ phát sinh dịch bệnh gây ảnh hưởng đến sức khỏe người dân. Để giúp người dân hiểu rõ hơn về các bệnh thường gặp mùa mưa bão và cách phòng tránh, chúng tôi đã có cuộc trao đổi với BSCKII Khổng Minh Tuấn, Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) Hà Nội.

Tăng cường giám sát dịch tễ tại cộng đồng trong và sau mưa bão trên địa bàn toàn thành phố.

PV: Thưa bác sĩ, những bệnh nào thường xuất hiện nhiều trong mùa mưa bão?

BSCKII Khổng Minh Tuấn: Mùa mưa bão, nhất là khi có ngập úng kéo dài, điều kiện vệ sinh môi trường, nước sạch, thực phẩm đều bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Đây là môi trường lý tưởng tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn, virus và côn trùng gây bệnh phát triển, vì vậy có một số bệnh thường gia tăng đáng kể trong thời điểm này như sốt xuất huyết do muỗi vằn truyền bệnh, thường bùng phát mạnh sau mưa do nước đọng tạo thành ổ loăng quăng; tiêu chảy cấp, tả, lỵ do nước mưa, nước lũ cuốn theo chất thải, rác thải khiến nguồn nước sinh hoạt dễ bị ô nhiễm; cảm cúm, viêm hô hấp do thời tiết thay đổi, ẩm thấp khiến sức đề kháng giảm, virus cúm dễ lây lan; các bệnh ngoài da do tiếp xúc với nước bẩn, lội nước ngập lâu ngày dễ gây viêm da, nấm, ghẻ...; nhiễm trùng mắt, đỏ mắt do vi khuẩn, virus lây lan qua tay bẩn hoặc dùng chung khăn mặt, nước rửa...

PV: Bác sĩ đánh giá thế nào về nguy cơ bùng phát dịch bệnh sau những đợt bão lũ lớn?

BSCKII Khổng Minh Tuấn: Rủi ro bùng phát dịch bệnh sau bão lũ là rất cao nếu không có sự chủ động kiểm soát tốt. Khi cơ sở hạ tầng bị tàn phá, nguồn nước sạch bị ô nhiễm, người dân phải sơ tán đến nơi ở tạm, điều kiện sinh hoạt chật chội, thiếu vệ sinh, thì nguy cơ lây lan dịch bệnh là khó tránh khỏi.

PV: Trước tình hình thời tiết phức tạp như hiện nay, CDC Hà Nội đã và đang chuẩn bị những gì để ứng phó với dịch bệnh mùa mưa bão, thưa bác sĩ?

BSCKII Khổng Minh Tuấn: CDC Hà Nội đã có kế hoạch hành động rất cụ thể, trong đó nhấn mạnh vai trò chủ động, sẵn sàng ứng phó với các phương án chủ động phòng chống dịch bệnh trong mùa mưa bão; tăng cường giám sát dịch tễ tại cộng đồng trong và sau mưa bão trên địa bàn toàn thành phố, đặc biệt ở các vùng trũng thấp, thường xuyên ngập úng nhằm phát hiện dịch bệnh ngay từ ca bệnh đầu tiên để khoanh vùng và xử lý kịp thời, không để dịch bệnh lây lan ra cộng đồng; triển khai hướng dẫn người dân vệ sinh môi trường trước và sau mưa bão; dự trù đầy đủ cơ số thuốc, hóa chất khử khuẩn, trang thiết bị y tế đáp ứng công tác phòng chống dịch bệnh mùa mưa bão; tập huấn cho cán bộ y tế cơ sở kỹ năng nhận biết, xử trí sớm các bệnh dịch sau bão lũ; CDC Hà Nội đã thành lập 8 đội cơ động nhằm kịp thời hỗ trợ các xã, phường trong công tác phòng chống dịch bệnh, xử lý các tình huống y tế công cộng khẩn cấp; phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương tuyên truyền cho người dân các biện pháp phòng chống dịch bệnh tại hộ gia đình...

CDC Hà Nội đã thành lập 8 đội cơ động nhằm kịp thời hỗ trợ các xã, phường trong công tác phòng chống dịch bệnh, xử lý các tình huống y tế công cộng khẩn cấp.

PV: Người dân cần làm gì để phòng chống những bệnh thường gặp mùa mưa bão, thưa bác sĩ?

BSCKII Khổng Minh Tuấn: Có một số biện pháp đơn giản nhưng rất hiệu quả để phòng bệnh mùa mưa bão như người dân cần đảm bảo lựa chọn thực phẩm và chế biến thực phẩm an toàn, hợp vệ sinh, ăn thức ăn nấu chín và nước đun sôi; thường xuyên rửa tay với xà phòng trước và sau khi chế biến thực phẩm, trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh; vệ sinh cá nhân hàng ngày, rửa chân sạch và lau khô các kẽ ngón chân sau khi tiếp xúc với nước lũ, nước bị nhiễm bẩn; tiêu diệt loăng quăng/bọ gậy, diệt muỗi bằng cách đậy kín các bể, thùng chứa nước, thả cá vào dụng cụ chứa nước lớn, loại bỏ các phế thải như chai, lọ, lốp ô tô… hoặc các hốc nước tự nhiên để không cho muỗi đẻ trứng, mắc màn khi ngủ kể cả ban ngày; thau rửa bể nước, giếng nước, dụng cụ chứa nước và dùng hóa chất để khử trùng nước ăn uống và sinh hoạt theo hướng dẫn của nhân viên y tế; thực hiện nguyên tắc nước rút đến đâu làm vệ sinh đến đấy, thu gom, xử lý và chôn xác súc vật theo hướng dẫn của nhân viên y tế; tránh lội nước bẩn, nếu buộc phải đi qua vùng ngập, nên mang ủng hoặc giày cao su, rửa sạch và lau khô chân ngay sau đó; giữ ấm cơ thể khi trời trở lạnh hoặc bị ướt mưa; không dùng chung vật dụng cá nhân như khăn mặt, bàn chải, chậu rửa mặt để tránh lây bệnh mắt hoặc da. Khi có dấu hiệu sốt cao, tiêu chảy, mẩn đỏ da, đau mắt, người dân cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Tuyệt đối không tự ý mua thuốc uống, nhất là thuốc kháng sinh hoặc truyền dịch tại nhà.

Mỗi người dân cần chủ động bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình. Phòng bệnh hơn chữa bệnh – đặc biệt trong bối cảnh thiên tai thường xuyên xảy ra như hiện nay thì việc tuân thủ các nguyên tắc vệ sinh, ăn uống hợp lý, đảm bảo môi trường sống sạch sẽ là cách hiệu quả nhất để tránh dịch bệnh.

PV: Xin cảm ơn bác sĩ đã chia sẻ những thông tin rất thiết thực và hữu ích!

Thắng Đạt