Dầu, mỡ là dung môi tốt để hòa tan các vitamin A, D, E, K, là những vitamin có nhiều chức năng quan trọng trong cơ thể. Chất béo là thành phần quan trọng của nhiều chất cần thiết cho cơ thể, tham gia cấu tạo tế bào và dịch thể của các tổ chức, đặc biệt là tổ chức não bộ.
Chất béo giúp cho sự phát triển sớm về trí tuệ và thể lực của trẻ vì giữ vai trò quan trọng đối với hệ thần kinh trung ương của trẻ. Chất béo có hương vị thơm, tạo cảm giác ăn ngon miệng, có 2 nguồn từ mỡ động vật và dầu thực vật.
Trong quá trình sử dụng chất béo cho việc chế biến thức ăn hàng ngày cần phải lưu ý cần sử dụng phối hợp, cân đối giữa chất béo động vật và chất béo thực vật. Trong dầu thực vật (vừng, đỗ tương,…) có nhiều acid không no cần thiết, các acid này có nhiều ưu điểm nhưng trong quá trình chuyển hóa sẽ tạo ra các sản phẩm trung gian như aldehyt, peroxyt là những chất có hại cho cơ thể.
Mặt khác, trong dầu thực vật lại thiếu acid arachidohic là acid béo không no có vai trò rất quan trọng trong cơ thể. Mỡ động vật có vai trò quan trọng để cung cấp vitamin A, D và acid arachidohic. Việc thay đổi hoàn toàn mỡ động vật bằng dầu thực vật là không hợp lý, không cân đối trong khẩu phần. Theo nhiều chuyên gia dinh dưỡng, tỷ lệ cân đối giữa chất béo động vật với chất béo thực vật là 70% và 30%.
Đối với trẻ nhỏ thì mỡ động vật có nhiều cholesterol không tốt đối với người lớn tuổi nhưng lại cần thiết đối với trẻ nhỏ. Trong những năm đầu đời, trẻ phát triển nhanh cả về thể chất và tinh thần. Trọng lượng trẻ tăng gấp 4 lần lúc 2 tuổi, trọng lượng não bộ cũng tăng nhanh sau khi sinh, lúc sinh não chỉ nặng 350g, 1 tuổi nặng gấp 3 lần.
Các thiếu hụt về chất béo trong khẩu phần ăn hàng ngày ảnh hưởng đến chức năng của nhiều cơ quan, đặc biệt là cơ quan thần kinh. Do vậy, đối với trẻ nhỏ, khẩu phần ăn cần đảm bảo đủ chất béo. Trẻ dưới 1 tuổi năng lượng do chất béo cung cấp trên 40%, còn đối với trẻ 1 – 2 tuổi là 30 – 35%.
Đặc biệt, trong sữa mẹ hàm lượng chất béo cao giàu DHA và EPA là những acid béo đặc biệt quan trọng với sự phát triển não bộ của trẻ. Sau 6 tháng, khi trẻ ăn dặm cần sử dụng phối hợp chất béo động và chất béo thực vật trong bữa ăn cho trẻ theo tỷ lệ 50% dầu là 50% mỡ động vật nhằm cung cấp đủ dưỡng chất cho sự tăng trưởng và phát triển của trẻ, giúp trẻ tăng sức đề kháng cho cơ thể.
Duy Tuân